Gruzja! Klub Wina działający w Folwark Stara Winiarnia nawiedził kolebkę światowego winiarstwa. Dawni mieszkańcy Kaukazu już ponad 8 000 lat temu na terenach zajmowanych przez dzisiejszą Gruzję i Armenię produkowali wino świadomie, czyli przystosowywali dziko rosnące winogrona do uprawy. Uprawa winorośli stanowi tu ważny, pierwotny i od czasów starożytnych pieczołowicie pielęgnowany element tradycji.

Na wyjątkowy charakter gruzińskiego wina wpływa mikroklimat kraju. Lata są słoneczne, a zimy łagodne, bez mrozów. Kraj ma również wiele naturalnych źródeł wody, które pochodzą z gór Kaukazu i wpływają do dolin. Wilgotne powietrze kraju, na które wpływa Morze Czarne, pomaga również w optymalnym rozwoju winorośli.

Tym, co wyróżnia Gruzję wśród wielu winiarskich krajów świata, jest trwanie przy tradycyjnej technologii wyrobu wina i wykorzystywaniu w tym procesie głównie autochtonicznych szczepów. Polega ona, zarówno w przypadku win białych, jak i czerwonych, na fermentacji w miazdze winogron, wraz ze skórkami i pestkami, a także z szypułkami (w przypadku metody kachetyjskiej) lub bez (w przypadku metody imeretyjskiej).

Fermentacja ma miejsce w wielkich, ręcznie wykonanych glinianych amforach, zwanych kwewri, które zakopuje się całkowicie w ziemi tak, że na powierzchni widoczna jest tylko górna krawędź szyjki. ta unikalna technologia od roku 2013 jest wpisana przez UNESCO na listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego.

Kwewri – znak rozpoznawczy gruzińskiego wina

Kwewri to duże naczynia gliniane w kształcie jajka z wąskim dnem i szerokim otworem na górze. Ich pojemność waha się od 1000 do 8000 litrów. Służą do produkcji oraz przechowywania gruzińskiego wina. Mają bardzo pozytywny wpływ na wino i nadają winu z Gruzji jego unikalne cechy.

Gruzińscy winiarze zakopują kwewri w całości, co pozwala im utrzymywać stałą temperaturę wina około 13 do 15 stopni. Wnętrze naczynia jest zwykle wyłożone warstwą wosku pszczelego, który zapewnia wodoszczelność.

Fermentacja alkoholowa w kwewri rozpoczyna się spontanicznie. Kiedy fermentacja dobiegnie końca, naczynia zamyka się hermetycznie pokrywką z drewna lub kamienia. Niektórzy producenci używają pokrywek ze szkła co pozwala na dogląd procesu maceracji.

W Kachetii, jednym z głównych regionów winiarskich Gruzji, który też mieliśmy okazję odwiedzić, kwewri są chowane w piwnicach winnych zwanych Marani.

Bekas Wine Cellar (ბექას მარანი) w Ozhio (Akhmetis Raioni) leży ok. 80 kilometrów od stolicy, Tbilisi. Można tutaj dobrze zjeść i się dobrze wyspać 🙂

Gruzja – regiony winiarskie i odmiany winorośli

W Gruzji istnieje ponad 500 rodzimych odmian winorośli, z których około 30 jest nadal używanych do komercyjnej produkcji wina. Wina czerwone produkuje się m.in. z winorośli Saperavi, Ojaleshi czy Aleksandrouli, a białe powstają z takich odmian jak Rkatsiteli, Chinuri czy Mtsvane.

Granice regionów winiarskich pokrywają się z ogólnym podziałem administracyjnym Gruzji – największe to: Kachetia (Kakheti), Kartlia (Kartli), Imeretia (Imereti), Racza-Leczchumi (Racha-Lechkhumi), Megrelia (Samegrelo), Guria i Adżaria (Adjara).

Począwszy od 2005 roku zarejestrowano oficjalnie 18 chronionych nazw pochodzenia dla win gruzińskich, na zasadach mniej więcej podobnych do europejskich apelacji (z czego 14 w Kachetii, 2 w Raczy-Leczchumi oraz po 1 w Kartli i Imeretii). Odpowiednie regulacje określają dla każdego z tych win granice strefy upraw, dozwolone odmiany winorośli, plon z hektara oraz wymagane parametry analityczne i organoleptyczne. Gruzja podpisała też stosowne porozumienia międzynarodowe o ochronie nazw geograficznych win.

Kachetia

Kachetia jest dla Gruzji niczym Piemont dla Italii, Bordeaux dla Francji czy Barossa dla Australii. Powstaje tam dwie trzecie wszystkich gruzińskich win:

• Mukuzani – wino czerwone wytrawne z odmiany saperavi, produkowane w strefie obejmującej 9 wsi w rejonie Gurjaani, z winnic o powierzchni 246 ha, usytuowanych na wysokości 350–750 m n.p.m. Saperavi olśniewa głęboką owocowością i potężnym ekstraktem. Kolebką tej odmiany jest wioska Khashmi, leżąca zaledwie kilka kilometrów od stolicy kraju. Powstające tam Saperavi nosi dumne przezwisko „krew olbrzymów”. Na prawym brzegu rzeki Alazani powstają saperavi ciemne jak noc, przez trzy długie lata starzone w dębie, pachnące dojrzałymi owocami leśnymi z odrobiną aromatu liścia bobkowego.

• Tsinandali – wino białe wytrawne z odmiany rkatsiteli, z możliwym dodatkiem (do 15 procent) gron kakhuri mtsvane, produkowane w strefie obejmującej 12 wsi w okolicach Telavi, z winnic o powierzchni 653 ha, usytuowanych na wysokości 300–750 m n.p.m.
• Akhasheni – wino czerwone półsłodkie z odmiany saperavi, powstające na terenie wsi Akhasheni i Chumlaki w rejonie Gurjaani, z winnic o powierzchni 112 ha, usytuowanych na wysokości 350–700 m n.p.m.
• Gurjaani – wino białe wytrawne z odmiany rkatsiteli, z możliwym dodatkiem (do 15 procent) gron kakhuri mtsvane, produkowane w strefie obejmującej 10 wsi w okolicach Gurjaani, z winnic o powierzchni 1151,5 ha, usytuowanych na wysokości 250–750 m n.p.m.
• Kindzmarauli – wino czerwone półsłodkie z odminy saperavi, powstające w strefie obejmującej 16 miejscowości w okolicach Kvareli na przedgórzach Wielkiego Kaukazu, z winnic o powierzchni 1633 ha, usytuowanych na wysokości 250–550 m n.p.m.
• Manavi – wino białe wytrawne z odmiany kakhuri mtsvane, z możliwym dodatkiem rkatsiteli (do 15 procent), produkowane w strefie obejmującej 10 wsi w rejonie Sagarejo w Kachetii Zewnętrznej, z winnic o powierzchni 346 ha, usytuowanych na wysokości 450–800 m n.p.m.
• Kakheti – wino białe wytrawne z odmian rkatsiteli i kakhuri mtsvane, wytwarzane tradycyjną metodą długiej maceracji w miazdze winogron. Strefa produkcji o powierzchni około 3100 km kw. obejmuje cały region winiarski Kachetii z winnicami położonymi na wysokości 200–750 m n.p.m.
• Napareuli – dopuszcza się produkcję dwóch rodzajów win o tej nazwie w strefie o powierzchni 52 km kw., położonej na terenie 6 wsi na przedgórzach Wielkiego Kaukazu, z winnic usytuowanych na wysokości 400–500 m n.p.m:
  1. Wino czerwone wytrawne z odmiany saperavi
  2. Wino białe wytrawne z odmiany rkatsiteli
• Teliani – wino czerwone wytrawne z odmiany cabernet sauvignon, wyrabiane w strefie o powierzchni 10,5 km kw., położonej na terenie wsi Kisiskhevi i Vantiskhevi koło Telavi, z winnic usytuowanych na wysokości około 560 m n.p.m.
• Vazisubani – wino białe wytrawne z odmian rkatsiteli (85 procent) i kakhuri mtsvane (15 procent), produkowane w strefie o powierzchni 62 km kw., położonej na terenie miejscowości Vazisubani i trzech sąsiednich wsi, z winnic usytuowanych na wysokości około 550 m n.p.m.
• Kardenakhi – wino białe wzmacniane (likierowe) z odmian rkatsiteli, khikhvi i kakhuri mtsvane, wyrabiane tradycyjną metodą maceracji w miazdze winogron w miejscowości Kardenakhi koło Gurjaani, z winnic o powierzchni 345 ha, położonych na wysokości 350–750 m n.p.m.
• Tibaani – wino białe wytrawne z odmiany rkatsiteli, wytwarzane tradycyjną metodą długiej maceracji w miazdze winogron w strefie o powierzchni 28 km kw., położonej na terenie wsi Tibaani, Kvemo Machkhaani i Dzveli Anagi w rejonie Signagi, z winnic usytuowanych na wysokości 350–550 m n.p.m.
• Kvareli – wino czerwone wytrawne odmiany saperavi, wytwarzane w strefie o powierzchni około 100 km kw., obejmującej 5 wsi położonych na wschód od Kvareli, na przedgórzach Wielkiego Kaukazu Gurjaani, z winnic usytuowanych na wysokości 450–750 m n.p.m.
• Kotekhi – pod tą nazwą dopuszcza się produkcję dwóch rodzajów win w strefie o powierzchni 14 km kw., położonej wokół miejscowości Gurjaani, z winnic położonych na wysokości 250–700 m n.p.m.:
  1. Wino czerwone wytrawne z odmiany saperavi
  2. Wino białe wytrawne z odmiany rkatsiteli

Racza-Leczchumi

• Khvanchkara – wino czerwone półsłodkie z odmian aleksandrouli i mujuretuli, wytwarzane w strefie obejmującej około 30 miejscowości w okolicach Chwanczkary i Ambrolauri, w górnym odcinku doliny Rioni, obejmującej winnice o powierzchni 900 ha, usytuowane na wysokości 450–750 m n.p.m.
• Tvishi – wino białe półsłodkie z odmiany tsolikouri, produkowane w strefie o powierzchni 15 km kw., położonej na terenie miejscowości Tvishi i Alpana w dolinie rzeki Rioni, z winnic położonych na wysokości 500–800 m n.p.m.

Kartlia

• Ateni / Atenuri – wino musujące z odmian chinuri i goruli mtsvane, z możliwym dodatkiem gron aligote, wytwarzane metodą wtórnej fermentacji w butelkach lub zbiornikach. Strefa produkcji o powierzchni 14,5 km kw. położona jest na terenie miejscowości Patara Ateni, Gardateni i Didi Ateni, na południe od Gori i obejmuje winnice usytuowane na wysokości 640–830 m n.p.m.

Imeretia

• Sviri – wino białe wytrawne z odmian tsolikouri, tsitska i krakhuna, wytwarzane tradycyjną metodą częściowej maceracji w miazdze winogron, z udziałem 5–6 procent skórek i pestek. Strefa produkcji o powierzchni 27 km kw. położona jest na terenie miejscowości Pirveli Sviri, Meore Sviri i Rodinauli na zachód od Zestaponi i obejmuje winnice usytuowane na wysokości 170–260 m n.p.m.

Folwark Stara Winiarnia serdecznie zaprasza do słynącej z dobrego smaku Restauracji, w której serwujemy wyborne wina oraz na cykliczne degustacje wina i whisky w naszej urokliwej Piwniczce 🙂