! Gruzja

Gruzja! Klub Wina działający w Folwark Stara Winiarnia nawiedził kolebkę światowego winiarstwa. Dawni mieszkańcy Kaukazu już ponad 8 000 lat temu na terenach zajmowanych przez dzisiejszą Gruzję i Armenię produkowali wino świadomie, czyli przystosowywali dziko rosnące winogrona do uprawy. Uprawa winorośli stanowi tu ważny, pierwotny i od czasów starożytnych pieczołowicie pielęgnowany element tradycji.

Na wyjątkowy charakter gruzińskiego wina wpływa mikroklimat kraju. Lata są słoneczne, a zimy łagodne, bez mrozów. Kraj ma również wiele naturalnych źródeł wody, które pochodzą z gór Kaukazu i wpływają do dolin. Wilgotne powietrze kraju, na które wpływa Morze Czarne, pomaga również w optymalnym rozwoju winorośli.

Tym, co wyróżnia Gruzję wśród wielu winiarskich krajów świata, jest trwanie przy tradycyjnej technologii wyrobu wina i wykorzystywaniu w tym procesie głównie autochtonicznych szczepów. Polega ona, zarówno w przypadku win białych, jak i czerwonych, na fermentacji w miazdze winogron, wraz ze skórkami i pestkami, a także z szypułkami (w przypadku metody kachetyjskiej) lub bez (w przypadku metody imeretyjskiej).

Fermentacja ma miejsce w wielkich, ręcznie wykonanych glinianych amforach, zwanych kwewri, które zakopuje się całkowicie w ziemi, tak że na powierzchni widoczna jest tylko górna krawędź szyjki. ta unikalna technologia od roku 2013 jest wpisana przez UNESCO na listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego.

Kwewri – znak rozpoznawczy gruzińskiego wina

Kwewri to duże naczynia gliniane w kształcie jajka z wąskim dnem i szerokim otworem na górze. Ich pojemność waha się od 1000 do 8000 litrów. Służą do produkcji oraz przechowywania gruzińskiego wina. Mają bardzo pozytywny wpływ na wino i nadają winu z Gruzji jego unikalne cechy.

Gruzińscy winiarze zakopują kwewri w całości, co pozwala im utrzymywać stałą temperaturę wina około 13 do 15 stopni. Wnętrze naczynia jest zwykle wyłożone warstwą wosku pszczelego, który zapewnia wodoszczelność.

Fermentacja alkoholowa w kwewri rozpoczyna się spontanicznie. Kiedy fermentacja dobiegnie końca, naczynia zamyka się hermetycznie pokrywką z drewna lub kamienia. Niektórzy producenci używają pokrywek ze szkła, co pozwala na dogląd procesu maceracji.

W Kachetii, jednym z głównych regionów winiarskich Gruzji, który też mieliśmy okazję odwiedzić, kwewri są chowane w piwnicach winnych zwanych Marani.

Bekas Wine Cellar (ბექას მარანი) odwiedzona w Ozhio (Akhmetis Raioni), leży ok. 80 kilometrów od stolicy kraju, Tbilisi.

Gruzja – regiony winiarskie i odmiany winorośli

W Gruzji istnieje ponad 500 rodzimych odmian winorośli, z których około 30 jest nadal używanych do komercyjnej produkcji wina. Wina czerwone produkuje się m.in. z winorośli Saperavi, Ojaleshi czy Aleksandrouli, a białe powstają z takich odmian jak Rkatsiteli, Chinuri czy Mtsvane.

Granice regionów winiarskich pokrywają się z ogólnym podziałem administracyjnym Gruzji – największe to: Kachetia (Kakheti), Kartlia (Kartli), Imeretia (Imereti), Racza-Leczchumi (Racha-Lechkhumi), Megrelia (Samegrelo), Guria i Adżaria (Adjara).

Począwszy od 2005 roku zarejestrowano oficjalnie 18 chronionych nazw pochodzenia dla win gruzińskich, na zasadach mniej więcej podobnych do europejskich apelacji (z czego 14 w Kachetii, 2 w Raczy-Leczchumi oraz po 1 w Kartli i Imeretii). Odpowiednie regulacje określają dla każdego z tych win granice strefy upraw, dozwolone odmiany winorośli, plon z hektara oraz wymagane parametry analityczne i organoleptyczne. Gruzja podpisała też stosowne porozumienia międzynarodowe o ochronie nazw geograficznych win.

Kachetia

Kachetia jest dla Gruzji niczym Piemont dla Italii, Bordeaux dla Francji czy Barossa dla Australii. Powstaje tam dwie trzecie wszystkich gruzińskich win:

• Mukuzani – wino czerwone wytrawne z odmiany saperavi, produkowane w strefie obejmującej 9 wsi w rejonie Gurjaani, z winnic o powierzchni 246 ha, usytuowanych na wysokości 350–750 m n.p.m. Saperavi olśniewa głęboką owocowością i potężnym ekstraktem. Kolebką tej odmiany jest wioska Khashmi, leżąca zaledwie kilka kilometrów od stolicy kraju. Powstające tam Saperavi nosi dumne przezwisko „krew olbrzymów”.

• Tsinandali – wino białe wytrawne z odmiany rkatsiteli, z możliwym dodatkiem (do 15 procent) gron kakhuri mtsvane, produkowane w strefie obejmującej 12 wsi w okolicach Telavi, z winnic o powierzchni 653 ha, usytuowanych na wysokości 300–750 m n.p.m.
• Akhasheni – wino czerwone półsłodkie z odmiany saperavi, powstające na terenie wsi Akhasheni i Chumlaki w rejonie Gurjaani, z winnic o powierzchni 112 ha, usytuowanych na wysokości 350–700 m n.p.m.
• Gurjaani – wino białe wytrawne z odmiany rkatsiteli, z możliwym dodatkiem (do 15 procent) gron kakhuri mtsvane, produkowane w strefie obejmującej 10 wsi w okolicach Gurjaani, z winnic o powierzchni 1151,5 ha, usytuowanych na wysokości 250–750 m n.p.m.
• Kindzmarauli – wino czerwone półsłodkie z odminy saperavi, powstające w strefie obejmującej 16 miejscowości w okolicach Kvareli na przedgórzach Wielkiego Kaukazu, z winnic o powierzchni 1633 ha, usytuowanych na wysokości 250–550 m n.p.m.
• Manavi – wino białe wytrawne z odmiany kakhuri mtsvane, z możliwym dodatkiem rkatsiteli (do 15 procent), produkowane w strefie obejmującej 10 wsi w rejonie Sagarejo w Kachetii Zewnętrznej, z winnic o powierzchni 346 ha, usytuowanych na wysokości 450–800 m n.p.m.
• Kakheti – wino białe wytrawne z odmian rkatsiteli i kakhuri mtsvane, wytwarzane tradycyjną metodą długiej maceracji w miazdze winogron. Strefa produkcji o powierzchni około 3100 km² obejmuje cały region winiarski Kachetii z winnicami położonymi na wysokości 200–750 m n.p.m.
• Napareuli – dopuszcza się produkcję dwóch rodzajów win o tej nazwie w strefie o powierzchni 52 km², położonej na terenie 6 wsi na przedgórzach Wielkiego Kaukazu, z winnic usytuowanych na wysokości 400–500 m n.p.m:
  1. Wino czerwone wytrawne z odmiany saperavi
  2. Wino białe wytrawne z odmiany rkatsiteli
• Teliani – wino czerwone wytrawne z odmiany cabernet sauvignon, wyrabiane w strefie o powierzchni 10,5 km², położonej na terenie wsi Kisiskhevi i Vantiskhevi koło Telavi, z winnic usytuowanych na wysokości około 560 m n.p.m.
• Vazisubani – wino białe wytrawne z odmian rkatsiteli (85 procent) i kakhuri mtsvane (15 procent), produkowane w strefie o powierzchni 62 km², położonej na terenie miejscowości Vazisubani i trzech sąsiednich wsi, z winnic usytuowanych na wysokości około 550 m n.p.m.
• Kardenakhi – wino białe wzmacniane (likierowe) z odmian rkatsiteli, khikhvi i kakhuri mtsvane, wyrabiane tradycyjną metodą maceracji w miazdze winogron w miejscowości Kardenakhi koło Gurjaani, z winnic o powierzchni 345 ha, położonych na wysokości 350–750 m n.p.m.
• Tibaani – wino białe wytrawne z odmiany rkatsiteli, wytwarzane tradycyjną metodą długiej maceracji w miazdze winogron w strefie o powierzchni 28 km², położonej na terenie wsi Tibaani, Kvemo Machkhaani i Dzveli Anagi w rejonie Signagi, z winnic usytuowanych na wysokości 350–550 m n.p.m.
• Kvareli – wino czerwone wytrawne odmiany saperavi, wytwarzane w strefie o powierzchni około 100 km², obejmującej 5 wsi położonych na wschód od Kvareli, na przedgórzach Wielkiego Kaukazu Gurjaani, z winnic usytuowanych na wysokości 450–750 m n.p.m.
• Kotekhi – pod tą nazwą dopuszcza się produkcję dwóch rodzajów win w strefie o powierzchni 14 km², położonej wokół miejscowości Gurjaani, z winnic położonych na wysokości 250–700 m n.p.m.:
  1. Wino czerwone wytrawne z odmiany saperavi
  2. Wino białe wytrawne z odmiany rkatsiteli

Racza-Leczchumi

• Khvanchkara – wino czerwone półsłodkie z odmian aleksandrouli i mujuretuli, wytwarzane w strefie obejmującej około 30 miejscowości w okolicach Chwanczkary i Ambrolauri, w górnym odcinku doliny Rioni, obejmującej winnice o powierzchni 900 ha, usytuowane na wysokości 450–750 m n.p.m.
• Tvishi – wino białe półsłodkie z odmiany tsolikouri, produkowane w strefie o powierzchni 15 km², położonej na terenie miejscowości Tvishi i Alpana w dolinie rzeki Rioni, z winnic położonych na wysokości 500–800 m n.p.m.

Kartlia

• Ateni / Atenuri – wino musujące z odmian chinuri i goruli mtsvane, z możliwym dodatkiem gron aligote, wytwarzane metodą wtórnej fermentacji w butelkach lub zbiornikach. Strefa produkcji o powierzchni 14,5 km² położona jest na terenie miejscowości Patara Ateni, Gardateni i Didi Ateni, na południe od Gori i obejmuje winnice usytuowane na wysokości 640–830 m n.p.m.

Imeretia

• Sviri – wino białe wytrawne z odmian tsolikouri, tsitska i krakhuna, wytwarzane tradycyjną metodą częściowej maceracji w miazdze winogron, z udziałem 5–6 procent skórek i pestek. Strefa produkcji o powierzchni 27 km² położona jest na terenie miejscowości Pirveli Sviri, Meore Sviri i Rodinauli na zachód od Zestaponi i obejmuje winnice usytuowane na wysokości 170–260 m n.p.m.

Folwark Stara Winiarnia serdecznie zaprasza do słynącej z dobrego smaku Restauracji, w której serwujemy wyborne wina oraz na cykliczne degustacje wina i whisky w naszej urokliwej Piwniczce 🙂